CIEKAWOSTKI

• 

• 

• 

Pies Kawelin

Przy głównej alejce miejskiego parku w Białymstoku stoi kamienna rzeźba przedstawiająca niezbyt urodziwego, wyszczerzonego psa. Wiąże się z nią niezwykła historia o przedwojennym ziemianinie, działaczu społecznym i sportowym, ekstrawaganckim bywalcu eleganckich rautów – Mikołaju Kawelinie.

Ten pułkownik armii carskiej wszedł przez koligacje rodzinne w posiadanie majątku ziemskiego obejmującego część Dojlid, Majówkę, Rafałówkę, Kamionkę i kilka innych wsi położonych na wschód i południowy wschód od Białegostoku. Po I wojnie światowej pozostał w Białymstoku i rozpoczął swoją działalność na rzecz rozwoju sportu kolarskiego (był organizatorem pierwszego wyścigu kolarskiego wokół miasta, fundował nagrody dla zwycięzców różnych dyscyplin sportowych). Został wreszcie współzałożycielem sławnego dziś klubu piłkarskiego Jagiellonia.

Mikołaj Kawelin był zamożny i nie stronił także od dobrej zabawy, dlatego prasa rozpisywała się o jego licznych ekstrawagancjach (miał np. własny apartament w białostockim hotelu Ritz, ponoć raz konno wjechał do restauracji itp.). Znany był także w świecie białostockiej bohemy artystycznej i miał sporo znajomych wśród tutejszych artystów.

Mieszkał w majątku Majówka i tam też trzymał swoje psy, a jednym z nich był uroczo-brzydki mopsik.

I teraz łączymy fakty: piesek i znajomi w świecie artystycznym? To musiało zaowocować jakimś zabawnym wydarzeniem 😉 Tak oto w roku 1936 w pracowni Piotra Sawickiego powstała rzeźba „Pies Kawelin” lub „Pies Kawelina”. I tak naprawdę do dziś nie wiadomo, czy wzorem dla rzeźby był mopsik Kawelina, czy sam Kawelin, którego twarz, jeśli spojrzymy na archiwalne zdjęcia, no cóż, prawie w 100% jest zbieżna z kamiennymi rysami pieska J

Oryginalna rzeźba została ustawiona w ogrodach Branickich, naprzeciwko katedry, ale zaginęła podczas II wojny światowej. Losy samego Mikołaja Kawelina nie były lepsze – musiał wraz z żoną uciekać do Warszawy i zmarł tam w 1944 roku.

W 2005 r. w ramach przywracania pamięci o tym zasłużonym białostoczaninie artystka plastyk Małgorzata Niedzielko wykonała kopię rzeźby Sawickiego. I kopia ta do dziś jest jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów w Białymstoku. Z naszą kamienną maskotką fotografują się i turyści, i lokalsi 😉

---